มันสำปะหลังเป็นหนึ่งในพืชไร่เศรษฐกิจสำคัญของไทย ในปี 2564 มันสำปะหลังและผลิตภัณฑ์ เป็นสินค้าส่งออกที่มีมูลค่าสูงเป็นอันดับที่ 4 ของหมวดสินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์ มีมูลค่า 121,815 ล้านบาท ประมาณ 10.1 ล้านตัน ตลาดส่งออกที่สำคัญอยู่ในภูมิภาคเอเชีย ได้แก่ จีน 69 % ญี่ปุ่น 8% อินโดนีเซีย 3% เกาหลีใต้ 2% และประเทศอื่นๆ 18 %
ไทยส่งออกมันสำปะหลังและผลิตภัณฑ์เป็นอันดับต้นๆ ของโลก แต่ยังมีอำนาจการต่อรองที่ต่ำ หากประเทศผู้นำเข้าที่สำคัญมีการปรับเปลี่ยนนโยบายหรือลดการนำเข้าจากไทยจะก่อให้เกิดผลกระทบกับการส่งออกในปีนั้นๆ ปัจจัยที่ส่งผลต่อการส่งออกมันผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังมีหลายปัจจัย แต่เลี่ยงไม่ได้เลยว่านโยบายของประเทศคู่ค้าเป็นหนึ่งในปัจจัยที่สำคัญมากๆ โดยเฉพาะนโยบายของประเทศที่เป็นตลาดส่งออกสำคัญ
หากมาย้อนดูมูลค่าการส่งออกในปี 2558-2564 จะพบว่า ช่วงปี 2559 -2560 มูลค่าการส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังมีแนวโน้มลดลง โดยปี 2559 หดตัวร้อยละ 12.22 เมื่อเทียบกับปี 2558 สำหรับปี 2560 หดตัวต่อเนื่องที่ร้อยละ 7.68 เมื่อเทียบกับปี 2559 สาเหตุมาจากประเทศคู่ค้าสำคัญอย่างจีนลดการใช้ผลิตภัณฑ์มันสำปะหลัง เนื่องจากรัฐบาลต้องการระบาย สต็อกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่มีราคาต่ำ จึงสนับสนุนให้ผู้ประกอบการผลิตแอลกอฮอล์หันไปใช้ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์เป็นวัตถุดิบทดแทนมันสำปะหลัง ส่งผลให้มูลค่าการส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังไปยังจีนลดลง สำหรับปี 2561 การส่งออกมันผลิตภัณฑ์สำปะหลังยังคงลดลงแต่มูลค่าการส่งออกเพิ่มขึ้นร้อยละ 7 เนื่องจากผลผลิตมันสำปะหลังของไทยลดลงทำให้ราคาส่งออกปรับตัวสูงขึ้น สำหรับปี 2562 จีนมีนโยบายลดการนำเข้าผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังจากไทยเนื่องจากราคามันเส้นอยู่ในระดับที่สูง พร้อมค่าเงินบาทแข็งค่าส่งผลให้จีนลดการนำเข้าจากไทย มูลค่าการส่งออกจึงลดลงประมาณร้อยละ 19.07 เมื่อเทียบกับปี 2561
สำหรับปี 2563 และปี 2564 การส่งออกผลิตภัณฑ์ มันสำปะหลังมีทิศทางที่ดีขึ้นตามลำดับ มูลค่าการส่งออกในปี 2564 อยู่ที่ 121,815 ล้าน เมื่อเทียบกับปี 2563 ที่มีมูลค่า 82,346 ล้านบาท ขยายตัวร้อยละ 47.93 เนื่องจากประเทศคู่ค้าที่สำคัญอย่างจีนต้องการวัตถุดิบในการผลิตแอลกอฮอล์จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 แต่ในขณะนั้นราคาข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ในจีนอยู่ในระดับราคาที่สูง จึงมีความต้องการนำเข้ามันสำปะหลังเพื่อเป็นวัตถุดิบในการผลิตแอลกอฮอล์ ความต้องการยังคงต่อเนื่องในปี 2565 ช่วงเดือนมกราคม-เมษายน ไทยส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังได้ประมาณ 4.6 ล้านตัว มูลค่า 54.8 ล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 28 จากช่วงเดียวกันของปี 2564 และคาดว่าจะสามารถส่งออกได้สูงกว่านี้จากความต้องการของประเทศคู่ค้าที่ยังมีต่อเนื่อง ตลอดจนผลพวงจากความขัดแย้งสงครามรัสเซีย – ยูเครน ที่โลกต้องการเพิ่มปริมาณสำรองของธัญพืช อีกทั้งจีนยังต้องการมันสำปะหลังเพื่อเป็นวัตถุดิบหลักในการผลิตแอลกอฮอล์และผลิตอาหารสัตว์ใช้ทดแทนข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่มีราคาสูง
สำหรับปี 2566 เป็นที่น่าจับตามองของตลาดมันสำปะหลังเนื่องจากกรมการค้าต่างประเทศมีแผนที่จะผลักดันสินค้าเกษตรที่สำคัญ คือ ข้าว และมันสำปะหลัง ในส่วนของมันสำปะหลังต้องการขยายตลาดเดิม คือ จีน ส่วนการขยายตลาดใหม่จะเน้นไปที่ ตุรกี นิวซีแลนด์ อินเดีย เกาหลีใต้ ญี่ปุ่น อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ และซาอุดีอาระเบีย
ที่มา: สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, https://www.dft.go.th/th-th/NewsList/News-DFT/Description-News-DFT/ArticleId/23087/23087,https://www.bangkokbiznews.com/business/891854,https://www.thaipost.net/economy-news/286846/
________________________________________________________________________________________________________
***แอปใบไม้รีคัลท์ใช้ฟรี!!! ตลอดกาล***
มีข้อสงสัยการใช้งานแอป สามารถสอบถามได้ที่ไลน์รีคัลท์ @ricult
เฟซบุค https://www.facebook.com/RicultThailand/
หรือโทร 080-1366618 เวลา 10.00-18.00 ยกเว้นวันหยุดราชการ